Ross Daly: Η Τέχνη είναι έρωτας

1. Μαθητεύσατε κοντά στον Μουντάκη. Τι τύπος δασκάλου ήταν;

                Ο Κώστας Μουντάκης ήταν για μένα κάτι παρά πάνω από ένας απλός δάσκαλος, ήταν αυτό που λέμε ένας μέντορας που δίδασκε πολύ περισσότερο από απλώς την τεχνική πλευρά της μουσικής. Ο ίδιος υπήρξε μια εμβληματική μορφή που καθόριζε, στιγμάτισε και αντιπροσώπευε μια ολόκληρη εποχή της Κρητικής μουσικής. Μια εποχή που, ενώ αντικειμενικά είχε μεγάλες δυσκολίες, ήταν ωστόσο πολύ φωτεινή από μουσική άποψη, σίγουρα εδώ στην Κρήτη. Εγώ ήμουν μόνο ένας από τους δεκάδες μαθητές του. Σήμερα υπάρχουν πολλοί σημαντικοί και ικανότατοι λυράρηδες στην Κρήτη που μαθήτευσαν κοντά του και όλοι του χρωστάμε τα μέγιστα.

2.  Θυμάστε άλλους δασκάλους σας;

              Υπήρξα ιδιαίτερα τυχερός που είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω κοντά σε πολλούς μεγάλους δασκάλους. Η εμπειρία αυτή άλλαξε και καθόριζε τη ζωή μου σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό. Νομίζω ότι το σημαντικότερο προσόν που μπορεί να έχει ένας δάσκαλος μουσικής είναι η ικανότητα, πέρα από το να μεταδώσει απλές πληροφορίες και τεχνικές, να συνδέσει τη μουσική με τις βαθύτερες διαστάσεις της ίδιας της ζωής, να μυήσει τον μαθητή του σε αυτή τη διευρυμένη διάσταση και να τον βοηθήσει να βρει τον δικό του δρόμο μέσα σε αυτό.

3. Ποιος ήταν και συνεχίζει να είναι ο Μίτος του «Λαβυρίνθου» σας;

              Για μένα, και νομίζω για τους περισσότερους από μας στο Λαβύρινθο, η μουσική δεν είναι απλώς μια τέχνη, ένα επάγγελμα, η ένα «χόμπι». Μάλλον είναι ένας τρόπος ζωής μέσα από το οποίο μαθαίνουμε συνεχώς καινούρια πράγματα τόσο στην τέχνη μας όσο για τη ζωή την ίδια. Καταρχάς μαθαίνουμε να είμαστε ταπεινοί υπηρέτες της μαγικής τέχνης της μουσικής καθώς και των ακροατών μας. Με αυτό εννοώ ότι ο σκοπός μας δεν είναι ποτέ να εντυπωσιάσουμε τον ακροατή μας η με οποιονδήποτε τρόπο να τραβήξουμε την προσοχή του επάνω μας, είναι να αφήσουμε την ίδια τη μουσική να του μιλήσει και με αυτό τον τρόπο να πάρει από αυτήν μια εμπειρία που θα είναι για αυτόν σημαντική. Κάθε μουσικός είναι μοναδικός και έχει να δώσει ένα μοναδικό δώρο στους άλλους ανθρώπους. Ο τρόπος να αφήσει να φανεί η μοναδικότητά του είναι να είναι ένας καθαρός αγωγός της μουσικής. Ένας αγωγός  που δεν «μπλοκάρεται» η εμποδίζεται από εγωισμούς, ματαιοδοξίες και άλλα παρόμοια πράγματα που υποδουλώνουν τόσο τον μουσικό όσο και τους ακροατές του σε χαμηλότερες πνευματικές σφαίρες.

4. Υπάρχει Αριάδνη;

                Η Αριάδνη είναι μέσα στον καθέναν μας περιμένοντας να τη ανακαλύψουμε.

5. Τι είδους γλώσσα είναι η μουσική;

             Συχνά λέγεται ότι η μουσική είναι μια παγκόσμια η διεθνή γλώσσα. Υπάρχει μια αλήθεια σε αυτό αλλά, κατά την άποψή μου δεν είναι τόσο απλό. Η γλώσσα που μιλάμε πραγματεύεται συγκεκριμένες έννοιες και έχει συνήθως ένα συμβολικό χαρακτήρα. Η μουσική «μιλάει» με ένα πιο αφηρημένο τρόπο και μας μεταφέρει άμεσα σε μια διάσταση εμπειρίας που συχνά δεν συσχετίζεται με συγκεκριμένες έννοιες και εικόνες. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο στις «τροπικές» μουσικές παραδόσεις που μας απασχολούν στο Λαβύρινθο. Σε αυτές τις μουσικές ο κάθε τρόπος (ήχος, δρόμος, κλίμακα) λειτουργεί ως ένα μουσικό αρχέτυπο με το οποίο εμείς οι μουσικοί προσπαθούμε να έρθουμε σε μια άμεση κοινωνία η «ευθυγράμμιση» στη χρονική στιγμή που ζούμε και παίζουμε. Για μένα η επιτυχία είναι να καταφέρω να είμαι ένας καθαρός καθρέφτης του αρχέτυπου που σε κάθε στιγμή υπάρχει με διαφορετική μορφή αλλά πάντα με την ίδια ουσία.

6. Λειτουργεί με βεβαιότητες ή θέτει ερωτήματα;

           Μάλλον κάνει και τα δυο ταυτόχρονα και ίσως καταργεί τη διαφορά ανάμεσα τους. Από τη στιγμή που βιώνεται με την αμεσότητα της εμπειρίας, η εμπειρία ως βίωμα πάντα έχει μια βεβαιότητα αλλά ταυτόχρονα γεννάει άπειρα ερωτήματα καθώς μια συγκεκριμένη εμπειρία είναι απλώς μια από άπειρες πιθανότητες.

7. Τι σας έχει αφήσει η περιπλάνησή σας στις τέσσερις γωνιές του κόσμου;

               Η μέχρι τώρα εμπειρία μου στη ζωή στα διαφορά μέρη που έχω πάει και που έχω ζήσει μου έχει δείξει ότι ζούμε σε ένα κόσμο απίστευτης και αστείρευτης ομορφιάς και μαγείας που ξεπερνάει κατά πολύ τις πενιχρές δικές μας ικανότητες να το κατανοήσουμε πλήρως. Αυτό παρά το γεγονός ότι εμείς οι ίδιοι διαθέτουμε εν δυνάμει τεράστιες πνευματικές διαστάσεις και δυνάμεις που ωστόσο συνήθως μένουν ανεκμετάλλευτες. Η ανθρωπότητα, και ιδιαίτερα στον δυτικό κόσμο, έχει μέχρι τώρα δώσει υπερβολική έμφαση στην διάσταση του μυαλού και στην κατεύθυνση της κατάκτησης και δεν έχει ασχοληθεί αντίστοιχα με τη διάσταση του πνεύματος και την έννοια της υπηρεσίας. Μιλάω εδώ για την έννοια της υπηρεσίας του συνανθρώπου μας, των άλλων ζωντανών όντων με τα οποία μοιραζόμαστε τον πλανήτη αυτό, και της φύσης στο σύνολό της που χαρίζει ζωή και ύπαρξη σε όλα. Δυστυχώς έχουμε φτιάξει ένα άρρωστο ανθρωποκεντρικό κόσμο (που εντέλει μόνο ανθρωποκεντρικό δεν είναι), και έχουμε φερθεί με τρόπο βάναυσο και καταστροφικό σε οτιδήποτε δεν προσδιορίζεται από μας ως «εμείς» η έστω «δικό μας». Συχνά αυτό συμπεριλαμβάνει ακόμα και άλλους ανθρώπους και όχι μόνο άλλα είδη. Τώρα όμως, έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου και η στάση και η συμπεριφορά αυτή δεν μπορεί να συνεχίσει άλλο. Η θα βρούμε τον τρόπο να ζήσουμε σε μια σχέση αρμονίας με το φυσικό περιβάλλον και με όλα τα άλλα είδη που υπάρχουν σε αυτό η θα προστεθούμε και εμείς οι ίδιοι στην όλο και μεγαλύτερη λίστα των ειδών που έχουν καταδικαστεί στον αφανισμό από τη δική μας άγνοια και έπαρση.

8. Οι συνεργασίες αποτελούν βασικό συστατικό της μουσικής σας διαδρομής. Πόσο σημαντική είναι τελικά η έννοια της συνεργασίας για την πρόοδο της κοινωνίας;

           Οι συνεργασίες είναι ότι πιο σημαντικό στη μουσική, όπως και σε κάθε σφαίρα ανθρωπινής δραστηριότητας. Η ικανότητα να οργανώσει και να πραγματοποιήσει συνεργασίες σε πολλά επίπεδα και σε πολύ μεγάλη έκταση είναι το χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από όλα τα άλλα είδη. Η κορυφαία εκδήλωση αυτής της ικανότητας βρίσκεται στην τέχνη που προσεγγίζει τη ζωή πνευματικά, ενωτικά και ποιοτικά και όχι μόνο υλιστικά. Η αληθινή τέχνη είναι αυτή που μας ενώνει όλους σε μια ανώτερη πνευματική διάσταση όπου συναντάμε τον πραγματικό μας εαυτό.

9. Ο έρωτας στην τέχνη σας.

                Η τέχνη είναι έρωτας, δεν γίνεται αλλιώς. Θέλει προσοχή όμως να μην περιορίσουμε την έννοια του έρωτα σε μια κάπως περιορισμένη διάσταση όπως συχνά συμβαίνει στην λεγόμενη «εμπορική τέχνη». Στην περίπτωση αυτή βέβαια δεν πρόκειται ούτε για έρωτα μα ούτε για τέχνη. Ο έρωτας διαπερνά τα πάντα στη ζωή του ανθρώπου που ζει με αγάπη και όραμα.

10. Το πιο ερωτικό τραγούδι κατά τη γνώμη σας

                 Εαν υπήρχε μόνο ένα δεν θα υπήρχε κανένα….